Dự báo trong quý II/2022, xuất khẩu rau quả vẫn tiếp tục gặp khó khăn ở thị trường Trung Quốc do quốc gia này vẫn chưa có động thái thay đổi chính sách “Zero COVID”.

Theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan, trị giá xuất khẩu hàng rau quả trong tháng 4/2022 đạt 327 triệu USD, giảm 19,1% so với tháng 4/2021. Trong 4 tháng đầu năm 2022, trị giá xuất khẩu hàng rau quả của Việt Nam đạt 1,17 tỷ USD, giảm 14,3% so với cùng kỳ năm 2021.

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đánh giá xuất khẩu hàng rau quả giảm liên tiếp trong 4 tháng đầu năm 2022, trong đó trị giá xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc đạt 625,8 triệu USD, giảm 27,7%, chiếm 53,3% tổng trị giá xuất khẩu hàng rau quả, giảm 9,9 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm 2021.

Trung Quốc là thị trường xuất khẩu chủ lực đối với hàng rau quả của Việt Nam trong nhiều năm qua, tuy nhiên các doanh nghiệp xuất khẩu luôn phải đối mặt với tình trạng không ổn định theo tình trạng đóng và mở tại các cửa khẩu với Trung Quốc.

Chính vì vậy, Cục Xuất nhập khẩu khuyến nghị việc tăng dần xuất khẩu bằng hình thức chính ngạch và giảm xuất khẩu tiểu ngạch là rất cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Bên cạnh đó, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu để tránh phụ thuộc vào thị trường này cũng sẽ góp phần thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu rau quả tăng trưởng trong thời gian tới.

Trong 4 tháng đầu năm 2022, trị giá xuất khẩu hàng rau quả sang các thị trường như Hoa Kỳ, Úc, Hàn Quốc, Hà Lan, Đài Loan (Trung Quốc), Hồng Kông và Nhật Bản đã tăng trưởng tốt so với cùng kỳ năm 2021. Tuy nhiên, mức tăng này vẫn chưa thể bù được tăng trưởng sụt giảm từ thị trường Trung Quốc.

Dự báo về xuất khẩu quý II/2022, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit), cho biết đến thời điểm này, chính sách Zero COVID của Trung Quốc vẫn chưa có gì thay đổi, quy trình kiểm soát COVID-19 trên bao bì, sản phẩm, thành container vẫn rất nghiêm ngặt. Do vậy, xuất khẩu rau quả sang thị trường này trong quý II sẽ tiếp tục ảm đạm.

Đặc biệt, quý II là thời điểm thu hoạch rộ của nhiều loại trái cây như xoài, thanh long, chuối, nhãn, chôm chôm… Riêng các tỉnh Nam Bộ, sản lượng trái cây đã lên tới 1,5 triệu tấn. Vì vậy, ông Nguyên lo ngại tình trạng được mùa rớt giá sẽ tiếp diễn. 

Là đơn vị đang xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc, ông Trần Ngọc Hiệp, Giám đốc Công ty TNHH Thanh long Hoàng Hậu, cho hay doanh nghiệp đang xuất khẩu trái cây sang Trung Quốc qua đường biển nhưng thủ tục kiểm dịch virus SAR-CoV-2 rất gắt gao. Cùng với đó, cước vận tải tăng, hãng tàu trì hoãn nhiều ngày ảnh hưởng lợi nhuận doanh nghiệp.

Hiện, nhu cầu tiêu thụ thanh long của Trung Quốc giảm tới 60-70% vì chính sách Zero COVID. Do vậy, sản lượng thanh long có nhiều cũng không thể bán hết được. Dẫn tới, giá thanh long đầu vụ ở Bình Thuận đang dao động 7.000 – 15.000 đồng/kg tùy thời điểm và chất lượng có thể giảm sâu nếu tiếp tục gặp những yếu tố bất lợi từ phía thị trường Trung Quốc.

Thy Lê