Sau các tháng đầu năm ghi nhận sự sụt giảm đáng kể, thời điểm cuối năm 2023 được coi là giai đoạn tăng tốc của ngành thủy sản với dự báo xuất khẩu thủy sản cả năm đạt 9,1 – 9,2 tỷ USD.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), tháng 8/2023, xuất khẩu thủy sản sang nhiều thị trường đều đạt mức đỉnh kể từ đầu năm. Đây là tín hiệu cho thấy thủy sản xuất khẩu đang trở lại đường đua và sẽ dần tăng tốc trong những tháng cuối năm.

Về các thị trường chính, xuất khẩu thủy sản sang Mỹ lần đầu tiên tăng trưởng dương sau 11 tháng sụt giảm liên tiếp, giúp Mỹ giữ vị trí số 1 xuất khẩu thủy sản của Việt Nam với kim ngạch 165 triệu USD trong tháng 8, tăng gần 4% so với cùng kỳ năm trước (YoY).

Dù xuất khẩu cá tra vẫn thấp hơn 24% trong tháng, nhưng xuất khẩu tất cả các sản phẩm chủ lực khác sang Mỹ đều hồi phục trong tháng qua. Cụ thể, mặt hàng tôm tăng 11%, cá ngừ tăng 2%, cá biển khác tăng 12%, cua ghẹ, mực bạch tuộc, nhuyễn thể có vỏ đều tăng từ 24-56% YoY.

Đang hồi phục chậm, nhưng thị trường Mỹ vẫn có xu hướng tốt hơn đối với tiêu thụ thủy sản đông lạnh. Trong khi giá bán lẻ thủy sản tươi sống tại Mỹ tiếp tục giảm, thì giá bán thủy sản đông lạnh đang tăng nhẹ 0,5%. Tới tháng 8/2023, lượng người tiêu dùng Mỹ ăn uống bên ngoài đã cao hơn trước, cũng là dấu hiệu tích cực về xu hướng tiêu thụ trong những tháng tới.

Lũy kế từ đầu năm 2023 đến tháng 8/2023, xuất khẩu thủy sản sang Mỹ đã chạm mốc 1 tỷ USD. Dự báo cả năm 2023, thị trường này sẽ đóng góp 1,7 tỷ USD doanh số xuất khẩu cho thủy sản Việt Nam, giảm hơn 23% YoY

Tại Nhật Bản và Trung Quốc, xuất khẩu thủy sản sang hai thị trường này dù cao hơn so với 2 tháng trước đó nhưng vẫn chưa phản ánh rõ xu hướng phục hồi, theo VASEP.

Dù vậy, việc Nhật Bản xả nước thải hạt nhân ít nhiều đang làm xáo trộn thương mại thủy sản của nước này với các thị trường khác như Trung Quốc. Chuyên gia VASEP cho rằng, tác động tới thời điểm tháng 8 chưa thể hiện rõ ràng, nhưng có thể việc này sẽ làm giảm nhập khẩu thủy sản Nhật vào Trung Quốc, Hàn Quốc và một số nước khác.

Nhật Bản xuất khẩu sang Trung Quốc chủ yếu là các sản phẩm nhuyễn thể như sò, điệp, hàu, mực – bạch tuộc, cá minh thái, cá hồi, cá tuyết, tôm nước lạnh…cho cả mục đích tiêu thụ nội địa và chế biến xuất khẩu của Trung Quốc. Diễn biến này có thể giúp thủy sản Việt Nam có thêm thị phần tại một số thị trường trong thời gian tới.

Chính vì vậy, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc có thể tăng mạnh vào 4 tháng cuối năm, vừa để đáp ứng nhu cầu dịp Lễ Tết Nguyên đán, vừa bù đắp phần nào sụt giảm từ thị trường Nhật.

Xuất khẩu thủy sản sang Hàn Quốc trong tháng 8 cũng đạt mức cao nhất từ đầu năm, nhưng so với cùng kỳ vẫn thấp hơn 24%.

Ngoài các thị trường chính với các xu hướng khác nhau, vẫn có nhiều thị trường nhỏ ghi nhận mức tăng trưởng trong tháng 8, bao gồm Australia, Philippines, Brazil, Saudi Arabia và một số thị trường trong khối EU như Italy, Thụy Sỹ, Phần Lan.

Với những dấu hiệu tích cực hơn từ thị trường Mỹ và Trung Quốc, VASEP dự báo xuất khẩu cá tra có thể mang về doanh số 1,8-1,9 tỷ USD; tôm ước đạt 3,6 tỷ USD và các mặt hàng hải sản sẽ đạt khoảng 3,5 tỷ USD.

“Dự báo tổng xuất khẩu thủy sản năm 2023 có thể đạt khoảng 9,1 – 9,2 tỷ USD, giảm 16% so với năm 2022”, theo VASEP.

Lê Hồng Nhung